ساخت یا عدم ساخت بمب هسته‌ای

بحث بر سر اینکه آیا حملات ایالات متحده برنامه هسته‌ای ایران را نابود کرده یا صرفاً پیشرفت آن به سمت توانایی تسلیحات هسته‌ای را چند ماه به تأخیر انداخته است، یک جزء کلیدی معادله را نادیده می‌گیرد:

محاسبات سیاسی ایران.

اگر ایران تصمیم به ساخت سلاح هسته‌ای بگیرد، شرط می‌بندد که می‌تواند کار را تمام کند و قبل از اینکه ایالات متحده و اسرائیل برای متوقف کردن آن - از طریق اقدام نظامی، فشار اقتصادی یا دیپلماسی - مداخله کنند، یک عامل بازدارنده ایجاد کند.

یک جدول زمانی طولانی‌تر، خطر شناسایی یا حمله مجدد را افزایش می‌دهد، که می‌تواند ایران را از انجام چنین قماری منصرف کند. تأخیر چند ماهه می‌تواند به معنای یک دوره زمانی بسیار طولانی‌تر - از آنچه به نظر می‌رسد - باشد، اگر مانع پیشرفت تهران شود. میکائیل سینگ، مدیر اجرایی موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک و یک مقام ارشد سابق در شورای امنیت ملی، گفت: «اگر آنها تلاش برای فرار هسته‌ای خود را آغاز کنند و سه ماه طول بکشد، زمان زیادی برای پاسخ دادن است. این به شما زمان می‌دهد تا آن را تشخیص دهید. این به شما زمان می‌دهد تا پاسخی ارائه دهید.» پیش از جنگ با اسرائیل، فرض کلی این بود که ایران برای ساخت سلاحی خام به قدرت بمبی که بر هیروشیما انداخته شد و بتوان آن را با کامیون یا کشتی حمل کرد، به چند ماه زمان نیاز دارد، و برای ساخت کلاهکی که بتوان آن را روی موشک سوار کرد، به یک تا سه سال زمان نیاز دارد. برخی از تحلیلگران نگرانند که حملات اسرائیل و ایالات متحده ممکن است تندروها در تهران را متقاعد کرده باشد که تنها راه حفظ رژیم، تلاش برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای است. یکی،» او گفت.کارشناسان هسته‌ای و مقامات آمریکایی می‌گویند ایران می‌توانست سانتریفیوژها و مواد کافی برای رقابت برای ساخت بمب را ذخیره کرده باشد. رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفته است که ایران از قابلیت‌های صنعتی و فناوری برخوردار است.

آلن ایر، مقام سابق وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده دولت اوباما که روی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران کار می‌کرد، گفت: «اگر ایران تصمیم به تبدیل شدن به سلاح بگیرد، این کار بیشتر از حد معمول طول خواهد کشید.»

اما، به طور متناقضی، ما ممکن است عزم آنها را برای دستیابی به سلاح هسته‌ای از قبل تقویت کرده باشیم. «ما ممکن است عزم آنها را برای دستیابی به سلاح هسته‌ای تقویت کرده باشیم.»

«آنها در حال بررسی چگونگی بازسازی نوعی استراتژی دفاعی یا حداقل ایجاد منبع جدیدی برای از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم در چند ماه آینده هستند. آژانس او ​​مسئول بازرسی از سایت‌های هسته‌ای ایران است، اما از زمان شروع حملات اسرائیل به ایران در ۱۳ ژوئن نتوانسته است از آنها بازدید کند. گزینه‌های ایران اکنون شامل تلاش برای بازسازی یک برنامه هسته‌ای مخفی و تولید بمب در اسرع وقت است. گزینه دوم، موافقت با یک مسیر دیپلماتیک است که با پایان دادن به غنی‌سازی اورانیوم، توانایی آن را برای ساخت سلاح محدود می‌کند، که دولت ترامپ آن را دنبال کرده است. ایران همچنین می‌تواند برای پر کردن این شکاف تلاش کند: درگیر شدن در دیپلماسی هسته‌ای در حالی که بی‌سروصدا برنامه هسته‌ای خود را پیش می‌برد. این به معنای کار مخفیانه در سایت‌هایی است که از بازرسان بین‌المللی پنهان شده‌اند و این کار را دشوارتر می‌کند.

ترامپ و دولتش می‌گویند حملات هوایی ایالات متحده، تأسیسات فوردو، نطنز و اصفهان را نابود کرده است. در این صورت، ایران به سایت‌های غنی‌سازی مخفی جدید و همچنین تأسیساتی برای تبدیل اورانیوم غنی‌شده به فلز برای هسته بمب و اجرای یک برنامه مخفی که بتواند دانشمندان هسته‌ای را بدون شناسایی به این سایت منتقل کند، نیاز خواهد داشت.

سرنوشت ذخایر مواد شکافت‌پذیر ایران و تعداد سانتریفیوژهایی که هنوز در اختیار دارد، هنوز مشخص نیست. برخی از آنها ممکن است قبل از حمله ایالات متحده از سایت‌های هسته‌ای ایران منتقل شده باشند.

بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دلیل محدودیت‌هایی که ایران در پاسخ به خروج ترامپ از توافق ۲۰۱۵ اعمال کرده است، توانایی ردیابی تولید سانتریفیوژ ایران را از دست داده‌اند. کارشناسان معتقدند ایران هنوز به طور جدی روی کوچک‌سازی سلاح هسته‌ای و ادغام آن در موشک کار نکرده است، که می‌تواند یک تا سه سال طول بکشد.

سینگ از موسسه واشنگتن گفت: «این فرآیند ساخت کلاهک فقط یک فرآیند فیزیکی نیست. این فرآیند به مهندسی نیز مربوط می‌شود. کمی بیشتر از علم، هنر در آن وجود دارد.»

منبع: وال استریت ژورنال