The succession

Theocracy may not survive the current upheaval in the country

Months Iranians have been demonstrating en masse, chanting death to Ayatollah Ali Khamenei, the founder’s ailing successor as supreme leader. Yet no one knows who might fill his shoes when he goes—or whether the Middle East’s last theocracy will actually survive. Despite several cancer scares, the 84­ year old may hang on for years yet. But doubts about his health—and the strength of his system, the Velayat-e Faqih, or rule of the cleric—are growing. Even religious minded Iranians have begun to lose faith in theocracy. The regime is patently unpopular. Elections have long been a charade. Non­alignment in foreign policy looks increasingly phoney as the regime snuggles up to China and Russia. The succession is  bound to shake the status quo, says Pejman Abdolmohammadi of the University of Trento in Italy. “It could speed up a full authoritarian takeover or spark a democratic transition.” On paper the succession should be smooth. As things stand, the supreme leader has the final say on all matters of state, making him far superior to the president, who is elected under undemocratic conditions every four years. The supreme leader, by contrast, is picked by an assembly of 88 clerics. If this turbaned elite is unT. If this turbaned elite is unsure whom to choose, a triumvirate composed of the president, the chief justice and a senior jurist decides and a referendum confirms their choice. In 1989 the triumvirate, including a son of Mr Khomeini, wangled Mr Khamenei, a middle ranking cleric who was already the president, into the job behind the assembly’s back. A constitutional referendum duly followed.  Three decades later, Mr Khamenei has shrunk from naming a successor. Meanwhile the regime has been rocked by demonstrations and dissent after the death last September of a young woman in the custody of the so-called morality police.  The two prime contenders have even weaker religious pedigrees than Mr Khamenei’s. Ebrahim Raisi, formerly the chief justice and now an arch reactionary president, spent a relatively short time studying in seminaries. “He’s only as qualified as a mosque imam,” says Mustafa Fahas, a Shia Muslim academic in Lebanon who monitors events in Iran. Mr Raisi’s father in law is an ultra­conservative cleric who, among other things, wants to ban music. This alienates him from most Iranians. The other front­runner is Mr Khamenei’s second son, Mojtaba. He runs the supreme leader’s office and is close to Hossein Taib, until recently the powerful intelligence chief of the Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC), the regime’s praetorian body. Mr Khamenei junior has lately been hailed on state TV as an ayatollah, the clergy’s highest rank, but has never held an official post and is rarely seen in public. Many regime stalwarts dislike the prospect of a dynastic succession: their revolution was founded on the overthrow of a shah.  The big new factor, compared with the situation in 1989, is the rise of the IRGC. It now has the whip handed over to the clerics. For three decades Mr Khamenei has built up its power as a defense against his rivals among the clergy—and against the risk of opposition in the street. The IRGC’s membership in parliament has risen from 6% in 1980 (a year after the revolution) to 26% today, according to Chatham House, a think tank in London, while clerical representation has dropped from 52% to 11%. The clergy used to post clerics to IRGC units; now the IRGC trains its own clerics and posts them to the seminaries, says Ali Alfoneh, an expert in America who wrote a book about Iran’s leadership succession. As the IRGC has gained strength, many Iran­watchers think its commanders could keep the supreme leader in place but reduce him to a figurehead. It might prefer Mr Raisi as “a useful idiot who fits the bill”, says Saied Golkar, another Iran expert in America. The IRGC could conceivably take charge and junk clerical rule altogether, replacing it with an equally authoritarian alternative. The IRGC may be more pragmatic than the ruling clergy and try harder not to clash with the already disgruntled middle class. In foreign policy, however, it could be just as forceful, dropping Mr Khamenei’s vaunted fatwa against nuclear weapons and openly racing to build a nuclear bomb. While continuing to oppose America’s presence in the Gulf, it may nonetheless be more flexible in negotiating with “the Great Satan''. Some argue that the IRGC could impose a new social contract whereby Iranians would have more freedom to dress, drink and dance as they pleased. Iran might have a female education minister, the first in over 40 years. (An Islamist firing squad killed the last one, in 1980.) Political freedom, however, would shrink still more.  That process may have begun. The morality police often leave unveiled women alone. But repression against dissent and crime is as harsh as ever. Executions rose last year by more than 80%, to 576. If an authoritarian IRGC regime were to bring back stability while relaxing personal mores, many Iranians might accept it.  But true reformists would surely bid for a secular civilian system, rather than rule by either the IRGC or the clergy. Earlier this year, a former president, Muhammad Khatami, called for “a fundamental transformation”. A popular former presidential candidate, Mir Hossein Mousavi, broke his silence after 12 years of house arrest to call for a referendum on whether to keep Iran as an Islamic republic.  Whatever the shape of the transition, it could well be messy. Only one thing is certain, says Mr Fahas, who is close to clerics within the regime. Mr Khamenei will be “the last real faqih”. In other words, rule by clerics as envisaged by the 1979 revolution’s founding father will be over.

Source: The Economist May 27th 2023

تئوکراسی ممکن است از این جریان جان سالم به در نبرد
تحول در کشور

ماه‌هاست که ایرانیان به‌طور دسته‌جمعی تظاهرات می‌کنند و شعار مرگ بر آیت‌الله علی خامنه‌ای، جانشین بیمار بنیان‌گذار به عنوان رهبر معظم انقلاب سر می‌دهند. با این حال، هیچ کس نمی داند که چه کسی می تواند کفش های او را پر کند - یا اینکه آیا آخرین حکومت دینی خاورمیانه واقعاً زنده خواهد ماند. علیرغم چندین ترس از سرطان، این پیرمرد 84 ساله ممکن است سال‌ها معلق بماند. اما تردیدها در مورد سلامتی او - و قدرت نظام او، ولایت فقیه یا حاکمیت روحانی - در حال افزایش است. حتی ایرانیانی که دارای تفکر مذهبی هستند نیز ایمان خود را به دین سالاری از دست داده اند. رژیم آشکارا محبوب نیست. انتخابات مدت‌هاست که به یک طنز تبدیل شده است. با نزدیک شدن رژیم به چین و روسیه، عدم تعهد در سیاست خارجی به طور فزاینده ای ساختگی به نظر می رسد. پژمان عبدالمحمدی از دانشگاه ترنتو در ایتالیا می‌گوید این جانشینی قطعاً وضعیت موجود را متزلزل خواهد کرد. این می تواند تسلط کامل اقتدارگرایانه را تسریع کند یا جرقه یک گذار دموکراتیک را ایجاد کند.» روی کاغذ جانشینی باید صاف باشد. همانطور که اوضاع پیش می‌آید، رهبر معظم انقلاب در مورد همه مسائل کشور حرف آخر را می‌زند و او را بسیار برتر از رئیس‌جمهوری می‌کند که هر چهار سال یک بار در شرایط غیر دموکراتیک انتخاب می‌شود. ولی فقیه در مقابل، توسط مجمعی متشکل از 88 روحانی انتخاب می شود. اگر این نخبگان عمامه دار unT است. اگر این نخبگان عمامه دار مطمئن نباشند چه کسی را انتخاب کنند، یک قوه سه گانه متشکل از رئیس جمهور، رئیس دادگاه و یک حقوقدان ارشد تصمیم می گیرد و یک رفراندوم انتخاب آنها را تایید می کند. در سال 1989 قوم سه گانه، از جمله پسر آقای خمینی، آقای خامنه ای، روحانی متوسطی را که قبلاً رئیس جمهور بود، به سمت کار در پشت مجلس کشاندند. همه پرسی قانون اساسی به درستی دنبال شد. سه دهه بعد، آقای خامنه‌ای از تعیین جانشین خود کوتاهی کرده است. در همین حال، پس از کشته شدن یک زن جوان در سپتامبر گذشته در بازداشت پلیس اخلاق، رژیم تحت تظاهرات و مخالفت‌ها قرار گرفت. این دو رقیب اصلی حتی شجره مذهبی ضعیف تری نسبت به آقای خامنه ای دارند. ابراهیم رئیسی که سابقاً رئیس قوه قضائیه و اکنون رئیس جمهور ارتجاعی است، مدت نسبتاً کوتاهی را به تحصیل در حوزه های علمیه گذراند. مصطفی فحاس، یک آکادمیک مسلمان شیعه در لبنان که وقایع ایران را رصد می کند، می گوید: «او فقط به اندازه یک امام جماعت مسجد است. پدر شوهر آقای رئیسی یک روحانی فوق محافظه کار است که از جمله میخواهد موسیقی را ممنوع کند. این او را با بیشتر ایرانیان دور می کند. نامزد دیگر، پسر دوم آقای خامنه ای، مجتبی است. او دفتر رهبری را اداره می کند و از نزدیکان حسین طیب، که تا چندی پیش رئیس قدرتمند اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، بدن پراتوری رژیم بود، نزدیک است. آقای خامنه‌ای جوان اخیراً در تلویزیون دولتی به‌عنوان آیت‌الله، عالی‌ترین رتبه روحانیت مورد ستایش قرار گرفته است، اما هرگز پست رسمی نداشته است و به ندرت در انظار عمومی دیده می‌شود. بسیاری از مستحکمان رژیم از چشم انداز جانشینی سلسله بیزارند: انقلاب آنها بر اساس سرنگونی یک شاه بنا شد. عامل جدید بزرگ در مقایسه با وضعیت سال 1989، ظهور سپاه است. اکنون تازیانه را به روحانیون تحویل داده است. به مدت سه دهه آقای خامنه‌ای قدرت خود را به عنوان دفاعی در برابر رقبای خود در میان روحانیت و در برابر خطر مخالفت در خیابان افزایش داده است. بر اساس گزارش اتاق فکر چتم هاوس در لندن، اعضای سپاه پاسداران از 6 درصد در سال 1980 (یک سال پس از انقلاب) به 26 درصد در حال حاضر افزایش یافته است، در حالی که نمایندگان روحانیون از 52 درصد به 11 درصد کاهش یافته است. روحانیون قبلاً روحانیون را به واحدهای سپاه اعزام می کردند. علی آلفونه، کارشناس آمریکایی که کتابی درباره جانشینی رهبری ایران نوشته است، می گوید: اکنون سپاه روحانیون خود را تربیت می کند و آنها را به حوزه های علمیه اعزام می کند. با قدرت گرفتن سپاه، بسیاری از دیده بانان ایران فکر می کنند که فرماندهان آن می توانند رهبر معظم انقلاب را در جای خود نگه دارند، اما او را به یک چهره برجسته تقلیل می دهند. سعید گلکار، یکی دیگر از کارشناسان ایران در آمریکا، می‌گوید: ممکن است آقای رئیسی را به‌عنوان «احمق مفیدی که با این شرایط سازگار است» ترجیح دهد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌تواند به طور کامل مسئولیت و حکومت روحانی را بیهوده به دست بگیرد و جایگزینی به همان اندازه خودکامه جایگزین آن کند. سپاه ممکن است عملگرا تر از روحانیت حاکم باشد و بیشتر تلاش کند تا با طبقه متوسط از قبل ناراضی درگیر نشود. با این حال، در سیاست خارجی، می‌تواند به همان اندازه نیرومند باشد و فتوای فخرآمیز آقای خامنه‌ای علیه سلاح‌های هسته‌ای را کنار بگذارد و آشکارا برای ساخت بمب هسته‌ای مسابقه دهد. در حالی که همچنان به مخالفت با حضور آمریکا در خلیج فارس ادامه می دهد، با این وجود ممکن است در مذاکره با «شیطان بزرگ» انعطاف بیشتری داشته باشد. برخی استدلال می کنند که سپاه می تواند قرارداد اجتماعی جدیدی را تحمیل کند که به موجب آن ایرانیان آزادی بیشتری برای لباس پوشیدن، نوشیدن و رقصیدن به دلخواه خود داشته باشند. ایران ممکن است وزیر آموزش زن داشته باشد، اولین وزیر آموزش و پرورش در بیش از 40 سال. (آخرین جوخه تیراندازی اسلامگرایان را در سال 1980 کشت.) اما آزادی سیاسی باز هم بیشتر کاهش می یابد. این روند ممکن است شروع شده باشد. پلیس اخلاق اغلب زنان بی حجاب را تنها می گذارد. اما سرکوب مخالفان و جنایت مثل همیشه سخت است. اعدام‌ها در سال گذشته بیش از 80 درصد افزایش یافت و به 576 نفر رسید. 

بسیاری از ایرانیان ممکن است آن را بپذیرند. اما اصلاح طلبان واقعی مطمئناً به جای حکومت توسط سپاه یا روحانیت، برای یک سیستم غیرنظامی سکولار تلاش خواهند کرد. در اوایل سال جاری، رئیس جمهور سابق، محمد خاتمی، خواستار «تحول اساسی» شد. میرحسین موسوی، کاندیدای محبوب سابق ریاست جمهوری، پس از 12 سال حبس خانگی سکوت خود را شکست و خواستار برگزاری همه پرسی در مورد حفظ ایران به عنوان یک جمهوری اسلامی شد یا خیر. شکل انتقال هر چه که باشد، ممکن است کثیف باشد. آقای فحاس که به روحانیون داخل رژیم نزدیک است، می گوید که تنها یک چیز مسلم است. آقای خامنه ای «آخرین فقیه واقعی» خواهد بود. به عبارت دیگر، حکومت روحانیون آنطور که پدر بنیانگذار انقلاب 1979 پیش بینی کرده بود، حاکم خواهد بود.