کودتای گابن ضربه جدیدی به غرب است

تصاویر آشنا هستند. افسران خسته در تلویزیون دولتی ظاهر می شوند و می گویند که رئیس جمهور کشور را برکنار کرده اند. جمعیت در حمایت از کودتاچیان به خیابان ها ریختند. دولت های غربی سلطه ارتش را محکوم می کنند و به طور ناموفق خواستار آزادی رئیس جمهور هستند. روز چهارشنبه نوبت به گابن رسید که زمانی یکی از نزدیک ترین متحدان فرانسه در آفریقا و ششمین مستعمره سابق فرانسه و متحد نظامی غربی در این قاره بود که در سه سال گذشته کودتا را تجربه کند. اعلامیه افسران گابنی مبنی بر اینکه آنها رئیس جمهور علی بونگو را در اقامتگاهش دستگیر کرده اند، پنج هفته پس از برکناری محمد بازوم، رهبر نیجر که مورد حمایت غرب است، در ۱۲۰۰ مایلی شمال آمده است. ژنرال بریس کلوتیر اولیگوی انگوما، رئیس گارد ریاست جمهوری گابن جانشین وی خواهد شد. مانند بازوم در نیجر، به نظر می رسد بونگو توسط مردی که وظیفه محافظت از او را بر عهده داشت بیرون رانده شده است. نوشته گابریل اشتاینهاوزر و نیکلاس باریو اخبار جهانی مسیرهای قدرت بونگو، که خانواده‌اش از سال ۱۹۶۷ بر گابن حکومت می‌کنند، و بازوم، که انتخابات سال ۲۰۲۱ او در پایتخت‌های غربی به عنوان اولین جانشینی دموکراتیک نیجر جشن گرفته شد، نمی‌تواند متفاوت از این باشد. گابن با ثروت نفت، منگنز، جنگل های انبوه و حیات وحش بکر یکی از ثروتمندترین کشورهای آفریقاست. نیجر که در نیمه صحرای خشن ساحل و در بحبوحه نبرد با یک شورش مرگبار اسلام گرا قرار دارد، یکی از فقیرترین مناطق است. اما پویایی محرک‌های قدرت نظامی و افزایش آشکار حمایت مردمی از رهبران غیرمنتخب مشابه است. دولت‌های پسآستعماری که مدت‌ها توسط اروپا و ایالات متحده حمایت می‌شدند، و اغلب تنها به عنوان دموکراسی عمل می‌کردند، نتوانستند رفاه و فرصت‌هایی را برای جمعیت‌های جوان، در حال رشد، شهری و به هم پیوسته فراهم کنند. میانگین سنی در گابن ۲۱ سال است که نیمی از سن حکومت استعماری فرانسه است. حتی کمتر از نیجر، چاد، مالی، بورکینافاسو و گینه، دیگر مستعمرات سابق فرانسه که ارتش اخیراً رهبران منتخب خود را در آنها نصب کرده است. ناتوانی غرب در تحت فشار قرار دادن کودتاچیان برای تسلیم شدن، نشان دهنده تغییر گسترده‌تر در گارد آفریقا است، جایی که اقتصادهای نوظهور مانند چین و ترکیه اغلب وزن بیشتری نسبت به اروپا و ایالات متحده دارند، و همچنین جایگاه بین‌المللی روسیه. به رهبران این قاره روایتی جایگزین برای قانون غربی دموکراسی و حقوق بشر ارائه کرد. در چند جا، تسلط غرب، و به ویژه فرانسه، بسیار کاهش یافته است، مانند گابن، که رئیس جمهور سابق آن، عمر بونگو ء پدر علی بونگو ء برای دهه ها از رابطه ای دنج با طبقه حاکم پاریس برخوردار بود. دولت او با کاهش درآمدهای نفتی تولید شده توسط غول نفتی فرانسوی الف، سلف توتال انرژی امروزی و دیگر غول های انرژی غربی مانند شل، ثروتمند شد. زمانی که کودتاچیان برای اعلام برکناری علی بونگو در تلویزیون ملی رفتند، چین به بزرگترین شریک تجاری گابن تبدیل شده بود و بیشتر نفت و منگنز خود را وارد می کرد. . حضور نظامی فرانسه به حدود ۳۵۰ سرباز کاهش یافته است که عمدتاً نیروهای محلی گابنی را آموزش می دهند. بر خلاف کشورهای ساحل، که در آن ایالات متحده و اروپا با وابستگان محلی القاعده و دولت اسلامی مبارزه می کنند، گابن در سال های اخیر کمتر متحد نظامی بوده است. دولت امانوئل ماکرون، رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه بر حمایت وی از "فرایندهای انتخاباتی آزاد و شفاف" تاکید کرد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت که وضعیت "عمیقاً نگران کننده" است، اما همه پرسنل سفارت و تعداد کمی از نیروهای آمریکایی در کشور در امنیت هستند.

منبع: وال استریت ژورنال