THE CRITICS A CRITIC AT LARGE DEATH TO THE SHAH 

Nobody expected the Iranian Revolution. Not even the revolutionaries. BY DANIEL IMMERWAHR S trange to think, but there was a timewhen the United States’most steadfast ally in the Middle East was Iran.In 1953,the C.I.A.had backed a coup that ousted Mohammad Mossadegh,the popular Prime Minister,and restored power to the monarchy of Mohammad Reza Pahlavi, the Shah. For a quarter of a century thereafter, Washington watched in satisfaction as the Shah kept the peace while a U.S.- dominated consortium sold off Iran’s oil. There was rather a lot of oil, making the Shah one of the world’s wealthiest men. For his forty-eighth birthday, in 1967,he staged a glitzy coronation for himself.Standing before a golden throne, he steadied onto his head a crown rimed with 3,380 diamonds. His third wife, Empress Farah, processed in a bejewelled,mink-edged Christian Dior cloak thattook eight attendantsto carry.After the ceremony, the royal couple waved stiffly to the crowdsfrom a horse-drawn gilded carriage that had been crafted in Vienna by one of Europe’s last remaining coach-makers.Planes dropped 17,532 roses, one for each glorious day of the Shah’s glorious life. Iran’s display of floral ballistics hinted at another beneficiary of its oil revenues: the military. In 1972, President Richard Nixon gave the Shah carte blanche to buy any arms he desired short of nuclear bombs. The Shah amassed the world’s fifth-largest military,histoy chest brimming with supersonic jets, laser-guided bombs,and helicopter gunships. Reportedly, he relaxed by reading arms catalogues. A fair assessment would have conceded that not all Iranians shared the Shah’s purring contentment. Liberals sought rights,Communistssought revolution,and clericswanted a restoration of their power.One ayatollah in particular, Ruhollah Khomeini, needled the Shah incessantly.In 1967,he condemned the coronation.In 1971,when the Shah staged an even more expensive celebration to honortwenty-five hundred years of monarchy in Iran,Khomeini declared that to attend the “abominable festival” would be “to participate in the murder of the oppressed people of Iran.” Thiswas more annoying than intimidating, though. Khomeini, by then an old man, inveighed against the Shah from Najaf,Iraq,because he hadn’t been allowed in Iran since 1964.Iran’s secret police force, SAVAK, known for its use of torture, had effectively cleared the country of the most vocal dissidents.By the seventies, opposition leaders were generally behind bars or in exile, with few replacements stepping forth. If anything,the Shah’s grip appeared to be strengthening. In 1975, he abolished Iran’stwo permitted political parties and established a single one in their place, which every adult was required to join. All public buildings and many homes displayed the Shah’s portrait.You couldn’t throw a stone without hitting one, the joke went—though you’d be arrested if you did. At a New Year’s Eve celebration in Tehran in 1977, President Jimmy Carter made a toast.“There is no other head of state with whom I feel on friendlier terms,” Carter said. In a troublesome region,Iran was an “island of stability.” Predictably, Khomeini fulminated about Carter’s visit.Iran’s leading afternoon newspaper, Etalaat, struck back with an accusatory editorial, prepared by the government and likely at the Shah’s behest. Khomeini was simultaneously the agent of Communists and of reactionaries, the editorial charged. He had ties to India, and possibly to British imperialists. Or perhaps, the paper insinuated,he was a sensitive soul who’d written love poetry in his youth. (Perhaps hewas.AfterKhomeini’s death, hisfollowers were dumbfounded by the publication of “The Wine of Love,” a collection of his mystical poems. “Release me from these countless pains,” one goes,“from a heart cut in pieces and a breast pierced like a kebab.”) The Shah had attacked from a position of apparent strength.“My power, both under law and due to the special spiritual link that I have with my people, is at its highest peak,” he boasted in the month that the editorialwas published.The peak, and also the precipice. After the editorial appeared, on January 7,1978,seminarians incensed by the slander ofKhomeinistaged large demonstrations in Qom. The police opened fire, killing some. It didn’t seem like a huge deal.Yetsomehowthe unrest continued,increased,and in thirteen months brought the Shah’s regime crashing down. A Khomeini-led Islamic state rose in its stead. In a timely newbook,“King of Kings” (Doubleday),the reporter Scott Anderson discussesEtalaat’s editorial in a chapter titled “The Butterfly Effect.” Like the fabled butterflywing flap that causes a hurricane, it split the heavens and loosed a revolutionary deluge thattransformed the Middle East.If“events had played out just a little differently,” Anderson asks, might the Iranian Revolution have never happened? T iny causes with huge effects have long been intriguing. The seventeenth-century mathematician Blaise Pascal offered the example of Cleopatra’s nose.Had it been a differentsize,the Roman general Mark Antony might not have loved Cleopatra,sidedwith her,lost the Battle of Actium, and inadvertently caused Rome’s transformation from republic to empire. (Interestingly, in Pascal’s “unattractive Cleopatra” scenario, her nosewastoo small,Pascal apparently having been something of a nose man.) Change Cleopatra’sface and you change the face of history. What-ifscenariosseize the imagination when immense power is held by a single person. In the early nineteenth century, no figure held so much as Napoleon Bonaparte. After his defeat, his adopted son Louis-Napoleon Geoffroy wrote a book imagining aworld inwhich Napoleon’sRussian invasion hadn’tfailed. Napoleon would have taken Asia, Africa,and the Americas,Geoffroy hypothesized,uniting theworld under one ruler. Geoffroy’s book was the “first recognizable full-length, speculative, alternative history,” the historian Richard J. Evans observes. It started a long fascination with counterfactuals:what if Adolf Hitler hadn’t been born, J.F.K. hadn’t been killed, or, as “Saturday Night Live”once asked, Napoleon had had a B-52? Such thought experiments delight in the notion that certain individuals can dramatically reroute history.The lessfun notion is that they can’t, and that major events have major causes. The modern discipline of history cut its teeth on the Napoleon question. On the one hand, he represented a modernization process that clearly transcended any single person. On the other, the fate of that process seemed to hang on Napoleon, a changeable man who was nearly assassinated several times. Hegel sought to square this circle. History progresses according to a grand logic,he proposed,but“world-historical individuals” channel that logic as the agents of destiny. In 1806, when Hegel was living in Jena and putting the final touches on his masterwork, “The Phenomenology of Spirit,”Napoleon arrived with his troops. “I saw the Emperor— thisworld-soul,”Hegel breathlesslywrote. Itwas a “wonderfulsensation to see such an individual,who, concentrated here at a single point, astride a horse, reaches out over the world and masters it.”The next day,Napoleon decimated the Prussian military, ending any hope of restoring the Holy Roman Empire.Although Napoleon’s troops ransacked Hegel’s home and burned his neighbors’houses, Hegel couldn’t help but admire the spirit of history and his horse. In“War andPeace”(1869),LeoTolstoy dismissed the great-man theory of the Napoleonic Wars. He argued in an epilogue that to ascribe historical agency to figureslike Napoleon was akin to seeing a herd of cattle and concluding that the cow in front must be in charge. Social forces, not men on horseback, decide the fate of nations,Tolstoy felt.The conservative writer Niall Ferguson credits his decision to become a historian to reading Tolstoy’s epilogue.“I remember thinking that can’t be right,”he has said. “There is and must be a role for individual agency, for Napoleon, for Hitler.” Ferguson, who has published a collection of counterfactual histories, is an outlier among academics. Perhaps their leftward leaningslead them,likeTolstoy, to downplay the ability of individuals to alter their own fates. (The Marxist historianE.P.Thompson dismissedwhat-if speculations as“Geschichtenscheissenschlopff, unhistoricalshit.”)Eitherway,the scholarly tendency has been to devalue choice and chance as historical factors. Wars and revolutions might feel chaotic, but they happen for reasons rooted in economics,ideology,geography,and climate. The doings of generals, in this view, are froth on the waves. Yet, even for those skilled at finding deeper causes behind events, Iran is a hard case.Any sense that history trends in a general direction—toward freedom, perhaps, or toward rights, markets,secularism,or science—is confounded by a large, prosperous country becoming a hard-line semi-theocracy.The philosopher Michel Foucault relished the IranianRevolution’s perversity: itwas“perhapsthe greatest everinsurrection against global systems,the most insane and the most modern form of revolt.” But why Iran? In Russia,the BolshevikRevolution had been preceded by two smallerrevolutions.Mao Zedong,before his own revolution prevailed, described China as dry tinder awaiting a spark. Few observers saw Iran that way. The factors that in hindsight might explain the country’s abrupt upheaval—its swift economic growth followed by a downturn, its rapid urbanization, its authoritarianism, its corruption—were fairly normal. Even as a large Muslim autocracy in the Middle East weathering the boom and bust of the oil market, Iran wasn’t unique.Why did a revolution occur there but not in Iraq or Saudi Arabia? “The closer one examines it,”Andersonwrites,“the more mysterious and implausible it all seems.” One of the best books on the topic, “The Unthinkable Revolution in Iran”(2004),by the sociologist Charles Kurzman, considers various explanations but rejects them all in favor of an “anti-explanation,” dwelling on theRevolution’s anomalousness.Gary Sick, who oversaw Iranian affairs at the National Security Council under Carter, sees it similarly. “I’ve studied this thing for the past forty years,” he told Anderson,“and it still doesn’t fully make sense to me.”Could one ofthe most consequential events of the twentieth century have simply been an accident? O ne reason to think so,Anderson argues,isthe “remarkably small number of principal actorsinvolved”:the Shah, Ruhollah Khomeini, and Jimmy Carter. All had considerable blind spots, and none took counsel from more than a few advisers.Their actionswere idiosyncratic, often improvised. Carter was the least informed. As is typical for U.S.Presidents,he faced a situation over which he held great power buttowhich he gave little attention.Carter took five months to select an Ambassador to Iran and another two to get him confirmed. For a surprisingly long time, Carter’s Iran policy functioned on autopilot,which meant selling weapons THE NEW YORKER, AUGUST 11, 2025 57 and declining to ask questions.It wasn’t untilNovember,1978,the eleventh month of the uprisings,that Carter began holding high-level meetings on Iran. Carter had campaigned on human rights, which he described as “the soul of ourforeign policy.”We nowknowthat he didn’t want to pressure Iran about rights,butthe Shah,engaging in preëmptive compliance, loosened political restrictions anyway.The Shah’s opponents took Carter’sspeeches asreassurance that they’d be protected.As a leading reformer, the engineering professor Mehdi Bazargan,explained,“All the built-up pressure exploded.” For a pre-revolutionary season in 1977,liberals signed letters and staged poetry readingsthat criticized the government in increasingly frank terms. In late 1977, when it was clear that Carterwouldn’t pressthe issue of human rights, the Shah reversed course and cracked down again.Still,there had been a noticeable wobble in his legitimacy. Without realizing, Carter might have kicked a rock that, months later, caused an avalanche. The Shah could have shored things up. Anderson notes that his closest confidant,Asadollah Alam,had a firm grasp on popular grievances and the need to address them. But Alam was dying of cancer and resigned before the unrest began.That left the Shah to rely for advice on hiswife,Farah,whose knowledge of the situation wasn’t extensive.In May, 1978, long after the first unrest in Qom, Farah seemed not to have even heard of the ayatollah who was fomenting rebellion from Iraq. “For heaven’s sake,” she reportedly asked,“who isthis Khomeini?” Getting advice was one problem— taking it another.Unbeknownstto nearly everyone,the Shah also had cancer.(He would die in 1980.) This could explain why he seemed chronically overwhelmed, unsure whether to suppress dissent or to allow it. His haphazard directives combined the worst of both options:soldiers often let demonstrators march but occasionally shot up crowds,supplying fresh outrages that fuelled more protest. Onlookers urged firmness.“Shootthe first man in front,”the former governor of California, Ronald Reagan, advised. “The rest will fall into line.”In a wonderfully rich account of the Pahlavi regime’s collapse, “The Fall of Heaven” (2016), Andrew Scott Cooper describes a telephone call that Iraq’s President, Saddam Hussein, placed to the Shah in August, 1978. “This mullah, Khomeini, is causing problems for you, and for me, and for all of us,” Saddam reportedly said. Would it be O.K. to kill him? Saddam stayed on the line while the Shah consulted the Prime Minister and the SAVAK director,who lobbed the decision back to him. The Shah told Saddam to stand down. Anderson’sthird principal,Khomeini, was an unlikely leader.He was a scholar of Islamic law in his late seventies who hadn’t set foot in Iran for nearly fifteen years. His relevance had been waning until October,1977, when his son Mostafa suddenly died. The causes were likely natural, Anderson suggests, but Iranians blamed SAVAK.Mostafa’s death returned the exiled ayatollah to the public eye; Khomeini called it “God’s hidden providence.” One might see Khomeini as a Hegelian agent of destiny through whom historicalforces acted.Ifso,though,hewasn’t a witting one. Khomeini had sharp instincts, but his comprehension of politics was warped by paranoid fantasies about Jews,Baha’is,Freemasons,and the “satanic superpowers.”His fellow opposition leader,the liberalMehdiBazargan, expressed astonishment at Khomeini’s “heedlessness of the obvious problems of politics and administration.” Khomeini had launched his anti-Shah campaign “without any plan,”Bazargan observed. “I even wonder if he had any inkling that hewasstarting a revolution.” Rebellion crescendoed throughout 1978, prompting the Shah to institute martial law in twelve cities on September 8th.That day, now known as Black Friday,soldiers fired on a large demonstration, killing two or three hundred people. Perhaps, had things gone differently,this could have been avoided— if Carter’s Iran policy had been more considered, if the Shah and his most perceptive adviser hadn’t both been dying of cancer, if a son’s death hadn’t made Khomeini a resistance icon, if Saddam had killed Khomeini in August.But by autumn Iran was slipping from the Shah’s grasp. “For fifteen years everything I picked up turned to gold,” he reflected. “Now every time I pick up gold it turns to shit.” The Shah, looking exhausted, gave Conversations that change your world. Join The New Yorker’s editor, David Remnick, for in-depth interviews and thought-provoking discussions about politics, culture, and the arts. WHAT’S THE BIG IDEA? Small space has big rewards. ADVERTISEMENT TO FIND OUT MORE, CONTACT NICOLE WESTERLIND nicole_westerlind2@condenast.com ©2020 KENDAL Experience the stimulating sounds of Oberlin Conservatory—enjoy live performancesthroughout the year. A passion for music. 1.800.548.9469 kao.kendal.org/oberlin-connection EQUAL HOUSING OP POR T U N I T Y sullivan + associate and declining to ask questions.It wasn’t untilNovember,1978,the eleventh month of the uprisings,that Carter began holding high-level meetings on Iran. Carter had campaigned on human rights, which he described as “the soul of ourforeign policy.”We nowknowthat he didn’t want to pressure Iran about rights,butthe Shah,engaging in preëmptive compliance, loosened political restrictions anyway.The Shah’s opponents took Carter’sspeeches asreassurance that they’d be protected.As a leading reformer, the engineering professor Mehdi Bazargan,explained,“All the built-up pressure exploded.” For a pre-revolutionary season in 1977,liberals signed letters and staged poetry readingsthat criticized the government in increasingly frank terms. In late 1977, when it was clear that Carterwouldn’t pressthe issue of human rights, the Shah reversed course and cracked down again.Still,there had been a noticeable wobble in his legitimacy. Without realizing, Carter might have kicked a rock that, months later, caused an avalanche. The Shah could have shored things up. Anderson notes that his closest confidant,Asadollah Alam,had a firm grasp on popular grievances and the need to address them. But Alam was dying of cancer and resigned before the unrest began.That left the Shah to rely for advice on hiswife,Farah,whose knowledge of the situation wasn’t extensive.In May, 1978, long after the first unrest in Qom, Farah seemed not to have even heard of the ayatollah who was fomenting rebellion from Iraq. “For heaven’s sake,” she reportedly asked,“who isthis Khomeini?” Getting advice was one problem— taking it another.Unbeknownstto nearly everyone,the Shah also had cancer.(He would die in 1980.) This could explain why he seemed chronically overwhelmed, unsure whether to suppress dissent or to allow it. His haphazard directives combined the worst of both options:soldiers often let demonstrators march but occasionally shot up crowds,supplying fresh outrages that fuelled more protest. Onlookers urged firmness.“Shootthe first man in front,”the former governor of California, Ronald Reagan, advised. “The rest will fall into line.”In a wonderfully rich account of the Pahlavi regime’s collapse, “The Fall of Heaven” (2016), Andrew Scott Cooper describes a telephone call that Iraq’s President, Saddam Hussein, placed to the Shah in August, 1978. “This mullah, Khomeini, is causing problems for you, and for me, and for all of us,” Saddam reportedly said. Would it be O.K. to kill him? Saddam stayed on the line while the Shah consulted the Prime Minister and the SAVAK director,who lobbed the decision back to him. The Shah told Saddam to stand down. Anderson’sthird principal,Khomeini, was an unlikely leader.He was a scholar of Islamic law in his late seventies who hadn’t set foot in Iran for nearly fifteen years. His relevance had been waning until October,1977, when his son Mostafa suddenly died. The causes were likely natural, Anderson suggests, but Iranians blamed SAVAK.Mostafa’s death returned the exiled ayatollah to the public eye; Khomeini called it “God’s hidden providence.” One might see Khomeini as a Hegelian agent of destiny through whom historicalforces acted.Ifso,though,hewasn’t a witting one. Khomeini had sharp instincts, but his comprehension of politics was warped by paranoid fantasies about Jews,Baha’is,Freemasons,and the “satanic superpowers.”His fellow opposition leader,the liberalMehdiBazargan, expressed astonishment at Khomeini’s “heedlessness of the obvious problems of politics and administration.” Khomeini had launched his anti-Shah campaign “without any plan,”Bazargan observed. “I even wonder if he had any inkling that hewasstarting a revolution.” Rebellion crescendoed throughout 1978, prompting the Shah to institute martial law in twelve cities on September 8th.That day, now known as Black Friday,soldiers fired on a large demonstration, killing two or three hundred people. Perhaps, had things gone differently,this could have been avoided— if Carter’s Iran policy had been more considered, if the Shah and his most perceptive adviser hadn’t both been dying of cancer, if a son’s death hadn’t made Khomeini a resistance icon, if Saddam had killed Khomeini in August.But by autumn Iran was slipping from the Shah’s grasp. “For fifteen years everything I picked up turned to gold,” he reflected. “Now every time I pick up gold it turns to shit.” The Shah, looking exhausted, gave a perplexing speech on television on November 6th.“I cannot but approve of your revolution,”he said.“In these moments of rising against foreign domination,tyranny, and corruption,I stand by your side.” It was an awkward attempt to co-opt the uprising, and it failed pitifully. Afterward, the U.S. Ambassador to Iran finally broached the topic of the Shah’s potential downfall in a long telegram titled“Thinking the Unthinkable.” “K ing of Kings”is a lively tale of palace intrigue. Using almost exclusively English-language sources plus interviews(includingwithEmpress Farah, who isstill living),Anderson reconstructs the bumblings that upended Iran.But a revolution, unlike a coup, isn’t the work of individuals alone.Itrequires masssupport. And, by the time it was over,Iran’s had drawn in two million people,a greater proportion of the population than any twentieth-century revolution theretofore. It was a shock to see so many Iranians who had previously minded their own business—merchants,professionals, clerics, students, housewives—clash violentlywith police.The economistTimur Kuran explains this change as the consequence of “preference falsification.” Years of SAVAK surveillance had taught Iranians to conceal their grievances.Yet when a minor provocation—the publication of an editorial—shook things up, the discontent poured out. The more that people were exposed to their compatriots’views,the more they shared their own,touching off a chain reaction of disclosure. Khomeini can be seen here as a catalyst. His exile, rather than marginalizing him, gave him the rare platform from which to speak forthrightly. Preference falsification explains how a revolution could be both inevitable and unforeseeable. Subterranean pressures mount,unnoticed,untilthey erupt. If it hadn’t been Etalaat’s editorial,some other jostle would have released that stored political energy.The fact that the Revolution was unexpected—even by the revolutionariesthemselves—doesn’t mean it was contingent. Yet Kuran’s model ofrevolution asrevelation presumes that people have stable preferences to reveal. Do they? Revolutions are unsettling affairs,Kurzman,the sociologist,notes.People don’t knowhow to act,so they take cuesfrom their neighbors or react to their opponents. With everyone predicating their behavior on everyone else’s, norms shift rapidly, and complicated feedback effects ensue.Rebels aren’t surprised only by one another’s revealed desires, Kurzman maintains; they’re surprised by their own. In “The Loneliest Revolution”(2023), the Iranian sociologist Ali Mirsepassi recounts,during hisstudent days,standing nervously with his friend Hamid as a chanting crowd approached.Even being near a protest could mean prison.“Ilooked to Hamid and the rest of our group, our eyes scanning the others’ for an answer towhatto do:run orjoin ranks,”hewrites. Hamid suddenly shouted, “Free all political prisoners!,”and everyone followed. That was Mirsepassi’s first protest. By late 1978, he recalled, “the revolutionary crowd had attained a single will or soul.” The crowd’swill mattered because the Revolution had no overarching organization. Rebellion spread more through graffiti, chants, and songs than through top-down orders. Wild rumors swirled about Baha’is poisoning the water,Israeli troops entering the country in disguise, and the Shah personally gunning down protesters from his helicopter.Khomeini tried to shape these unpredictable fluid dynamics, but his directives were often ignored. He was less a commander than an icon, an Islamic Che Guevara. Khomeinisought to replace the monarchywith a religiousstate ruled by an Islamic jurist.Heknewtosoft-pedalthat aim in interviews,though,since relatively few rebelsinitially shared it.(Even hisfellowayatollahs didn’t all want a theocracy.) The streets belonged as much to students, feminists,merchants,liberals,and industrialworkers asto clerics.One could find, among the opposition, hippies and Jews. Khomeini’s vagueness was central to his leadership. Many who would have found his spelled-out vision repellent nevertheless accepted him as a figurehead. Probably they didn’t imagine an elderly theologian actually seizing the state. Either way,the Revolution found Communists and liberals following fundamentalists.“Itseemed in noway a contradiction for me—an educated,professional woman—to back an opposition that cloaked its fight against real-life grievances under the mantle of religion,”the judge (and later the Nobel-winning democracy advocate) ShirinEbadirecalled. “Who did I have more in common with, in the end: an opposition led by mullahs who spoke in the tones familiar to ordinary Iranians or the gilded court of the shah,whose officials cavortedwithAmerican starlets at parties soaked in expensive French champagne?” Could those discordant elements cohere? In late 1978, Ali Mirsepassi spoke in favor of prolonging a university strike. Khomeini opposed this, Mirsepassi acknowledged, but who put Khomeini in charge? Mirsepassi won over his cheering audience, though he worried that he’d got “carried away” and been “excessively harsh” regarding the ayatollah. While leaving the event,he was stabbed twenty-one times. If there was contingency here,itwaslessthe caprice of leaders than the volatility of crowds. By 1979,asthose crowds clamored for his death, the Shah prepared to flee. “Don’t pack too much,” he advised his valet.“It isjust for a short period of time.” He appointed a new Prime Minister, placed him in charge, and took off for Egypt on January 16,1979. Khomeini returned from exile and announced a provisional government “based on the Sharia,”though with the liberal Mehdi Bazargan as Prime Minister. “Through the guardianship that I have from the holy lawgiver I hereby pronounce Bazargan astheRuler,”Khomeini explained.“Since I have appointed him, he must be obeyed.” If Khomeini’s announced government had the support of God,Iran’s still intact government had the world’s fifth-largest military. But the contagion of rebellion was spreading there,too. Desertions became so rampant that officers hesitated to have soldiers police crowds for fear that the soldiers would join the protesters.The Army fought for a fewdays,then abruptly gave up.Millions ofIranians,to their own shock, had caused the region’s most powerful regime to simply melt away.“Do you think we actually planned to have a revolution?”one of Khomeini’s confidants asked. “We were just as surprised as anyone.” “D eathto theShah”hadbeentheRevolution’s call,yet thatsaid nothing about what would come next.The postShah state was a mishmash of neckties and turbans,withBazarganasPrimeMinister and Khomeini hovering somewhere above.“You often don’t even know who’s directing traffic,”Bazargan complained. Khomeini exploited this uncertainty. He moved like “a bulldozer crushing rocks, roots, and stones in his path,” Bazargan felt. A military organization created by Khomeini, the Islamic Revolutionary GuardCorps,and cleric-controlled“committees”patrolled the streets,making arrests,confiscating property,and executing suspected enemies of the Revolution.In this feverish climate,Khomeini acquired a momentum that his non-clerical comrades hadn’t foreseen and couldn’t match. In October,1979,Jimmy Carter reluctantly allowed the ailing Shah to enter theUnited Statesfor medical care.Aweek later, Bazargan was photographed shaking handswith Carter’s national-security adviser at an event they were both attending in Algeria. These events suggested to some a Shah-Carter-Bazargan axis of imperialism. Militants stormed the U.S. Embassy in Tehran and took hostages.Khomeini initially disapproved and directed Iran’sforeign minister,Ebrahim Yazdi, to “go and kick them out.” But—in another of Anderson’s consequential contingencies—Yazdi, rather than communicating that command to Tehran, travelled there himself. By the time he arrived, Khomeini had changed his mind and publicly embraced the hostage-takers.Unable to control the situation, Bazargan resigned. Crowds took up a new chant: “Death to Bazargan.” And death to liberalIran.A newconstitution placed the country under the supreme leadership of an Islamic legal scholar, and Article 107 stipulated that this be Khomeini.Women were purged from positions of power and forced to wear hijabs.Universities were closed,for years. Khomeini, meeting with stateradio employees, insisted that there was “no difference between music and opium” and demanded thatthey “eliminate music completely”—his opposition drove most music underground. Firmly in control, Khomeini turned on his former allies, particularly those on the left.They weren’t a “real left,” he maintained, but an “artificial” one created by Washington “to sabotage and destroy us.” In one execution spree, in 1988,Khomeini’s government putto death thousands of political prisoners—Human Rights Watch reports “between 2,800 and 5,000,”which appears to far exceed the number of political prisoners that were killed in the nearly forty years that the Shah was on the throne. The prisons and torture chambers filled with Communists, liberals, feminists, gays, Baha’is, and monarchists. One might imagine such cruelties destabilizing the IslamicRepublic.They have not done so. Since 1979, Iran has been ruled continuously by justtwo men: Ruhollah Khomeini and,after his death, in 1989, his former disciple Ali Khamenei.Today, Khamenei ranks among the world’s oldest and longest-serving heads of state. He’s been Supreme Leader for every one of Taylor Swift’s eras, indeed for her entire life. There was talk that the recent attacks by Israel and the United States might end Khamenei’sthirty-six-yearreign.“All it takes now is a nationwide uprising to put an end to this nightmare,”the Shah’s son, Crown Prince Reza Pahlavi, thirstily suggested.He should know.ButTehran has faced war before without toppling. An eight-year conflict with Iraq in the eighties killed hundreds of thousands yet only strengthened Khomeini’s position. As Israel has seen in Gaza, it’s hard to persuade people to change their government by bombing them. The larger instability today seems to be in the United States,not Iran.Norms here are shifting wildly, with the chaos centering on a single figure, our Napoleon on a golf cart. The usual questions arise: Is Donald Trump an accident or an inevitability? An erratic blunderer or the spray-tanned spirit of history?It may not ultimately matter.AsAnderson’s book suggests, an event that is improbable can still be irreversible. A switch is thrown, the train hurtles down an alternate track, and it goesthatway for a very long time. 

مرگ بر شاه هیچ‌کس انتظار انقلاب ایران را نداشت

منتقدان، منتقدی تمام‌عیار، مرگ بر شاه هیچ‌کس انتظار انقلاب ایران را نداشت. حتی انقلابیون. نوشته‌ی دنیل ایمروار، فکر کردن به این موضوع عجیب است، اما زمانی بود که ایران، ثابت‌قدم‌ترین متحد ایالات متحده در خاورمیانه بود. در سال ۱۹۵۳، سازمان سیا از کودتایی حمایت کرد که محمد مصدق، نخست‌وزیر محبوب، را برکنار کرد و قدرت را به سلطنت محمدرضا پهلوی، شاه، بازگرداند. برای یک ربع قرن پس از آن، واشنگتن با رضایت نظاره‌گر بود که شاه صلح را حفظ می‌کرد در حالی که یک کنسرسیوم تحت سلطه‌ی ایالات متحده نفت ایران را می‌فروخت. نفت نسبتاً زیادی وجود داشت که شاه را به یکی از ثروتمندترین مردان جهان تبدیل می‌کرد. برای چهل و هشتمین سالگرد تولدش، در سال ۱۹۶۷، او تاجگذاری باشکوهی برای خود ترتیب داد. او در مقابل تخت طلایی ایستاده و تاجی را که با ۳۳۸۰ الماس تزئین شده بود، بر سر خود گذاشت. همسر سوم او، شهبانو فرح، در شنلی مزین به جواهرات و لبه‌های سمور از برند کریستین دیور که حمل آن به هشت نفر نیاز داشت، حاضر شد. پس از مراسم، زوج سلطنتی با جدیت از درون کالسکه‌ای طلاکاری شده که توسط یکی از آخرین کالسکه‌سازان باقی‌مانده در اروپا در وین ساخته شده بود، برای جمعیت دست تکان می‌دادند. هواپیماها ۱۷۵۳۲ شاخه گل رز، یکی برای هر روز باشکوه از زندگی باشکوه شاه، پرتاب کردند. نمایش موشک‌های گلدار ایران، به یکی دیگر از ذینفعان درآمدهای نفتی آن اشاره داشت: ارتش. در سال ۱۹۷۲، رئیس جمهور ریچارد نیکسون به شاه اختیار تام داد تا هر سلاحی را که به جز بمب‌های هسته‌ای می‌خواهد، خریداری کند. شاه پنجمین ارتش بزرگ جهان را در تاریخ، با جت‌های مافوق صوت، بمب‌های هدایت‌شونده لیزری و بالگردهای جنگی، گرد هم آورد. طبق گزارش‌ها، او با خواندن کاتالوگ‌های تسلیحاتی آرامش پیدا می‌کرد. یک ارزیابی منصفانه اذعان می‌کرد که همه ایرانیان رضایت خاطر شاه را ندارند. لیبرال‌ها به دنبال حقوق، کمونیست‌ها به دنبال انقلاب و روحانیون به دنبال احیای قدرت خود بودند. به ویژه یک آیت‌الله، روح‌الله خمینی، بی‌وقفه شاه را مورد انتقاد قرار می‌داد. در سال ۱۹۶۷، او تاجگذاری را محکوم کرد. در سال ۱۹۷۱، هنگامی که شاه جشنی حتی گران‌تر برای بزرگداشت دو هزار و پانصد سال سلطنت در ایران برگزار کرد، خمینی اعلام کرد که شرکت در این «جشن نفرت‌انگیز» «شرکت در قتل مردم مظلوم ایران» خواهد بود. با این حال، این بیشتر آزاردهنده بود تا ارعاب‌آور. خمینی، که در آن زمان پیرمردی بود، از نجف عراق به شاه حمله کرد، زیرا از سال ۱۹۶۴ اجازه ورود به ایران را نداشت. نیروی پلیس مخفی ایران، ساواک، که به خاطر استفاده از شکنجه شناخته می‌شود، عملاً کشور را از صریح‌ترین مخالفان پاکسازی کرده بود. تا دهه هفتاد، رهبران مخالفان عموماً پشت میله‌های زندان یا در تبعید بودند و جایگزین‌های کمی برای آنها وجود داشت. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، به نظر می‌رسید که سلطه شاه در حال تقویت شدن بود. در سال ۱۹۷۵، او دو حزب سیاسی مجاز ایران را لغو کرد و به جای آنها یک حزب واحد تأسیس کرد که هر فرد بالغی ملزم به عضویت در آن بود. تمام ساختمان‌های عمومی و بسیاری از خانه‌ها تصویر شاه را به نمایش می‌گذاشتند. به شوخی می‌گفتند که نمی‌توانید سنگی پرتاب کنید بدون اینکه به آن برخورد کند - هرچند اگر این کار را می‌کردید دستگیر می‌شدید. در جشن شب سال نو در تهران در سال ۱۹۷۷، رئیس جمهور جیمی کارتر به سلامتی [مردم] نوشید. کارتر گفت: «هیچ رئیس دولت دیگری وجود ندارد که من با او روابط دوستانه‌تری داشته باشم.» در منطقه‌ای پرآشوب، ایران «جزیره ثبات» بود. همانطور که قابل پیش‌بینی بود، خمینی از سفر کارتر به شدت انتقاد کرد. روزنامه اطلاعات، روزنامه اصلی عصر ایران، با سرمقاله‌ای اتهام‌آمیز که توسط دولت و احتمالاً به دستور شاه تهیه شده بود، به این اظهارات پاسخ داد. سرمقاله خمینی را متهم کرد که همزمان عامل کمونیست‌ها و مرتجعین است. او با هند و احتمالاً با امپریالیست‌های بریتانیا ارتباط داشت. یا شاید، روزنامه تلویحاً اشاره کرد که او روح حساسی بوده که در جوانی اشعار عاشقانه سروده است. (شاید او بود. پس از مرگ خمینی، پیروانش از انتشار «شراب عشق»، مجموعه‌ای از اشعار عرفانی او، مبهوت شدند. می‌توان گفت: «مرا از این دردهای بی‌شمار رهایی بخش، از قلبی تکه‌تکه شده و سینه‌ای که مانند کباب شده است.») شاه از موضع قدرت ظاهری حمله کرده بود. او در ماهی که سرمقاله منتشر شد، با غرور گفت: «قدرت من، چه تحت قانون و چه به دلیل پیوند معنوی ویژه‌ای که با مردمم دارم، در بالاترین اوج خود است.» اوج و همچنین پرتگاه. پس از انتشار سرمقاله، در 7 ژانویه 1978، طلاب که از تهمت‌های عیله خمینی خشمگین شده بودند، تظاهرات بزرگی در قم برگزار کردند. پلیس آتش گشود و برخی را کشت. به نظر نمی‌رسید که اتفاق بزرگی باشد. با این حال، به نوعی ناآرامی‌ها ادامه یافت، افزایش یافت و در سیزده ماه باعث سقوط رژیم شاه شد. یک دولت اسلامی به رهبری خمینی به جای آن ظهور کرد. در کتاب جدید و به‌موقع «شاه شاهان» (انتشارات دابل‌دی)، اسکات اندرسون، خبرنگار، در فصلی با عنوان «اثر پروانه‌ای» به بررسی سرمقاله روزنامه اطلاعات می‌پردازد. مانند بال زدن افسانه‌ای پروانه که باعث طوفان می‌شود، این پدیده آسمان‌ها را شکافت و سیلی انقلابی را به راه انداخت که خاورمیانه را دگرگون کرد. اندرسون می‌پرسد اگر «رویدادها کمی متفاوت پیش می‌رفتند»، آیا ممکن بود انقلاب ایران هرگز اتفاق نمی‌افتاد؟ علل کوچک با اثرات عظیم مدت‌هاست که جذاب بوده‌اند.

بلز پاسکال، ریاضیدان قرن هفدهم، مثال بینی کلئوپاترا را مطرح کرد. اگر بینی کلئوپاترا اندازه دیگری داشت، ممکن بود ژنرال رومی، مارک آنتونی، عاشق کلئوپاترا نشود، در کنار او قرار نگیرد، در نبرد آکتیوم شکست بخورد و ناخواسته باعث تبدیل روم از جمهوری به امپراتوری شود. (جالب اینجاست که در سناریوی «کلئوپاترای غیرجذاب» پاسکال، بینی او خیلی کوچک بود، ظاهراً پاسکال چیزی شبیه به یک مرد دماغ‌پرست بوده است.) چهره کلئوپاترا را تغییر دهید تا چهره تاریخ را تغییر دهید. چه می‌شود اگر سناریوها تخیل را به دست بگیرند وقتی قدرت عظیم در دست یک نفر باشد. در اوایل قرن نوزدهم، هیچ شخصیتی به اندازه ناپلئون بناپارت قدرتمند نبود. پس از شکست او، پسرخوانده‌اش لویی ناپلئون جفروی کتابی نوشت که جهانی را تصور می‌کرد که در آن حمله ناپلئون به روسیه شکست نخورده بود. جفروی فرضیه‌ای مطرح کرد که ناپلئون آسیا، آفریقا و آمریکا را تصرف می‌کرد و جهان را تحت یک حاکم متحد می‌کرد. ریچارد جی. ایوانز، مورخ، می‌گوید کتاب جفری «اولین تاریخ جایگزین، نظری و تمام‌قدِ قابل تشخیص» بود. این کتاب شیفتگی طولانی‌مدتی را نسبت به خلاف واقع‌ها آغاز کرد: چه می‌شد اگر آدولف هیتلر به دنیا نمی‌آمد، جان اف کندی کشته نمی‌شد، یا همانطور که «Saturday Night Live» زمانی پرسید، ناپلئون یک B-52 داشت؟ چنین آزمایش‌های فکری از این تصور که افراد خاصی می‌توانند مسیر تاریخ را به طور چشمگیری تغییر دهند، لذت می‌برند. تصور کم‌اهمیت‌تر این است که آنها نمی‌توانند، و رویدادهای بزرگ علل عمده‌ای دارند. رشته مدرن تاریخ، دندان‌های خود را بر روی مسئله ناپلئون گذاشت. از یک سو، او نماینده یک فرآیند نوسازی بود که به وضوح از هر فرد واحدی فراتر می‌رفت. از سوی دیگر، به نظر می‌رسید سرنوشت آن فرآیند به ناپلئون، مردی متغیر که چندین بار نزدیک بود ترور شود، وابسته است. هگل در پی مربع کردن این دایره بود. او پیشنهاد کرد که تاریخ بر اساس یک منطق بزرگ پیش می‌رود، اما «افراد تاریخی جهان» آن منطق را به عنوان عوامل سرنوشت هدایت می‌کنند. در سال ۱۸۰۶، زمانی که هگل در ینا زندگی می‌کرد و آخرین اصلاحات را روی شاهکار خود، «پدیدارشناسی روح»، انجام می‌داد، ناپلئون با سربازانش از راه رسید. هگل با نفس نفس نوشت: «من امپراتور - این روح جهانی - را دیدم.» دیدن چنین فردی که در یک نقطه واحد متمرکز شده، سوار بر اسب، به سراسر جهان دست دراز کرده و بر آن تسلط دارد، «احساسی شگفت‌انگیز» بود. روز بعد، ناپلئون ارتش پروس را نابود کرد و به هر امیدی برای احیای امپراتوری مقدس روم پایان داد. اگرچه سربازان ناپلئون خانه هگل را غارت کردند و خانه‌های همسایگانش را سوزاندند، هگل نتوانست از تحسین روح تاریخ و اسب او دست بردارد. در «جنگ و صلح» (۱۸۶۹)، لئو تولستوی نظریه مرد بزرگ جنگ‌های ناپلئونی را رد کرد. او در یک خاتمه استدلال کرد که نسبت دادن عاملیت تاریخی به چهره‌هایی مانند ناپلئون مانند دیدن گله گاو و نتیجه گیری این است که گاو جلویی باید مسئول باشد. تولستوی احساس می‌کرد که نیروهای اجتماعی، نه مردان سوار بر اسب، سرنوشت ملت‌ها را تعیین می‌کنند. نیال فرگوسن، نویسنده محافظه‌کار، تصمیم خود برای مورخ شدن را به خواندن خاتمه تولستوی نسبت می‌دهد. او گفته است: «یادم می‌آید که فکر می‌کردم این نمی‌تواند درست باشد. نقشی برای عامل فردی وجود دارد و باید وجود داشته باشد، برای ناپلئون، برای هیتلر.» فرگوسن، که مجموعه‌ای از تاریخ‌های خلاف واقع را منتشر کرده است، در میان دانشگاهیان یک استثنا است. شاید گرایش چپ آنها، مانند تولستوی، باعث شود که توانایی افراد برای تغییر سرنوشت خود را کم‌اهمیت جلوه دهند. (ای. پی. تامپسون، مورخ مارکسیست، گمانه‌زنی‌های «چه می‌شود اگر» را به عنوان «چیزهای بی‌ارزش، مزخرفات غیرتاریخی» رد کرد.) در هر صورت، گرایش علمی این بوده است که انتخاب و شانس را به عنوان عوامل تاریخی بی‌ارزش جلوه دهند. جنگ‌ها و انقلاب‌ها ممکن است هرج و مرج به نظر برسند، اما به دلایلی که ریشه در اقتصاد، ایدئولوژی، جغرافیا و آب و هوا دارند، اتفاق می‌افتند. از این دیدگاه، اعمال ژنرال‌ها مانند کف روی امواج است. با این حال، حتی برای کسانی که در یافتن علل عمیق‌تر پشت وقایع مهارت دارند، ایران یک مورد دشوار است. هرگونه برداشتی مبنی بر اینکه تاریخ در یک جهت کلی - شاید به سمت آزادی، یا به سمت حقوق، بازارها، سکولاریسم یا علم - در حال تبدیل شدن به یک کشور بزرگ و مرفه به یک نیمه‌دموکراتیک تندرو است، مخدوش می‌شود. میشل فوکو، فیلسوف، از انحراف انقلاب ایران لذت برد: این انقلاب «شاید بزرگترین قیام علیه سیستم‌های جهانی، دیوانه‌وارترین و مدرن‌ترین شکل شورش» بود. اما چرا ایران؟ در روسیه، انقلاب بلشویکی پس از دو انقلاب کوچکتر رخ داده بود. مائو تسه‌تونگ، قبل از پیروزی انقلاب خودش، چین را به عنوان آتش زنه خشک منتظر جرقه توصیف کرد. تعداد کمی از ناظران ایران را اینگونه می‌دیدند. عواملی که در نگاه به گذشته ممکن است تحول ناگهانی کشور را توضیح دهند - رشد سریع اقتصادی و به دنبال آن رکود، شهرنشینی سریع، اقتدارگرایی و فساد - کاملاً طبیعی بودند. حتی به عنوان یک حکومت خودکامه بزرگ مسلمان در خاورمیانه که رونق و رکود بازار نفت را تحمل می‌کرد، ایران منحصر به فرد نبود. چرا در آنجا انقلابی رخ داد اما در عراق یا عربستان سعودی نه؟ اندرسون می‌نویسد: «هرچه دقیق‌تر بررسی شود، همه چیز مرموزتر و غیرممکن‌تر به نظر می‌رسد.» یکی از بهترین کتاب‌ها در این زمینه، «انقلاب غیرقابل تصور در ایران» (۲۰۰۴)، نوشته این جامعه‌شناس است. چارلز کورزمن، توضیحات مختلفی را بررسی می‌کند، اما همه آنها را به نفع یک «ضد توضیح» رد می‌کند و بر غیرعادی بودن انقلاب تأکید می‌کند. گری سیک، که در زمان کارتر بر امور ایران در شورای امنیت ملی نظارت داشت، نیز همین نظر را دارد. او به اندرسون گفت: «من چهل سال گذشته این موضوع را مطالعه کرده‌ام و هنوز هم کاملاً برایم قابل درک نیست.» آیا ممکن است یکی از مهمترین رویدادهای قرن بیستم صرفاً یک تصادف بوده باشد؟ اندرسون استدلال می‌کند که یکی از دلایل این فکر، «تعداد بسیار کم بازیگران اصلی دخیل» است: شاه، روح‌الله خمینی و جیمی کارتر. همه آنها نقاط کور قابل توجهی داشتند و هیچ‌کدام از آنها بیش از چند مشاور مشورت نمی‌گرفتند. اقدامات آنها منحصر به فرد و اغلب بداهه بود. کارتر کمترین اطلاعات را داشت. همانطور که برای روسای جمهور ایالات متحده معمول است، او با موقعیتی روبرو شد که در آن قدرت زیادی داشت اما توجه کمی به آن نشان داد. کارتر پنج ماه طول کشید تا سفیری در ایران انتخاب کند و دو ماه دیگر طول کشید تا او را تأیید کنند. برای مدت زمان طولانی و شگفت‌آوری، سیاست کارتر در مورد ایران به صورت خودکار عمل می‌کرد، که به معنای فروش سلاح بود (نیویورکر، 11 آگوست 2025،) و امتناع از پرسیدن سؤال. تا نوامبر 1978، یازدهمین ماه قیام‌ها، کارتر شروع به برگزاری جلسات سطح بالا در مورد ایران نکرد. کارتر در مورد حقوق بشر مبارزه انتخاباتی کرده بود، که آن را «روح سیاست خارجی ما» توصیف می‌کرد. اکنون می‌دانیم که او نمی‌خواست ایران را در مورد حقوق تحت فشار قرار دهد، اما شاه، با پایبندی پیشگیرانه، محدودیت‌های سیاسی را به هر حال کاهش داد. مخالفان شاه، سخنرانی‌های کارتر را به عنوان اطمینان خاطری مبنی بر محافظت از خود تلقی می‌کردند. مهدی بازرگان، استاد مهندسی، به عنوان یک اصلاح‌طلب برجسته، توضیح داد: «تمام فشارهای انباشته شده منفجر شد.» در یک فصل قبل از انقلاب در سال ۱۹۷۷، لیبرال‌ها نامه‌هایی امضا می‌کردند و شعرخوانی‌هایی ترتیب می‌دادند که دولت را با عباراتی صریح‌تر مورد انتقاد قرار می‌داد. در اواخر سال ۱۹۷۷، هنگامی که مشخص شد کارتر موضوع حقوق بشر را پیگیری نخواهد کرد، شاه مسیر را تغییر داد و دوباره سرکوب کرد. با این حال، تزلزل قابل توجهی در مشروعیت او وجود داشت. کارتر بدون اینکه متوجه شود، ممکن بود به سنگی لگد بزند که ماه‌ها بعد، باعث ایجاد بهمن شود. شاه می‌توانست اوضاع را بهبود بخشد. اندرسون خاطرنشان می‌کند که اسدالله علم، نزدیکترین فرد مورد اعتمادش، درک عمیقی از نارضایتی‌های مردمی و لزوم رسیدگی به آنها داشت. اما علم در حال مرگ بر اثر سرطان بود و قبل از شروع ناآرامی‌ها استعفا داد. این باعث شد شاه برای مشاوره به همسرش فرح تکیه کند که دانش او از اوضاع گسترده نبود. در ماه مه ۱۹۷۸، مدت‌ها پس از اولین ناآرامی‌ها در قم، به نظر می‌رسید فرح حتی نام آیت‌اللهی را که از عراق شورش را برمی‌انگیزد، نشنیده است. طبق گزارش‌ها، او پرسید: «به خاطر خدا، این خمینی کیست؟» گرفتن مشاوره یک مشکل بود - پذیرفتن آن مشکل دیگر. تقریباً همه نمی‌دانند که شاه نیز سرطان داشت. (او در سال ۱۹۸۰ درگذشت.) این می‌تواند توضیح دهد که چرا او به طور مزمن غرق در آشفتگی به نظر می‌رسید و مطمئن نبود که آیا باید مخالفان را سرکوب کند یا به آنها اجازه دهد. دستورالعمل‌های بی‌هدف او بدترین حالت هر دو گزینه را با هم ترکیب می‌کرد: سربازان اغلب به تظاهرکنندگان اجازه راهپیمایی می‌دادند، اما گاهی اوقات جمعیت را به آتش می‌کشیدند و خشم تازه‌ای را ایجاد می‌کردند که باعث اعتراضات بیشتر می‌شد. ناظران اصرار داشتند که قاطعیت به خرج دهند. رونالد ریگان، فرماندار سابق کالیفرنیا، توصیه کرد: «اولین نفر جلویی را بکشید. بقیه خودشان سر جایشان خواهند نشست.» اندرو اسکات کوپر در روایتی فوق‌العاده غنی از فروپاشی رژیم پهلوی، با عنوان «سقوط بهشت» (۲۰۱۶)، تماس تلفنی صدام حسین، رئیس جمهور عراق، را که در اوت ۱۹۷۸ با شاه برقرار کرد، شرح می‌دهد. صدام گفته است: «این ملا، خمینی، برای شما، برای من و برای همه ما مشکل ایجاد می‌کند.» آیا کشتن او اشکالی ندارد؟ صدام در حالی که شاه با نخست وزیر و رئیس ساواک مشورت می‌کرد، پشت خط ماند، که آنها تصمیم را به او ارجاع دادند. شاه به صدام گفت که کناره‌گیری کند. سومین مدیر مدرسه اندرسون، خمینی، رهبری بعید بود. او یک محقق حقوق اسلامی در اواخر دهه هفتاد زندگی‌اش بود که تقریباً پانزده سال بود که پا به ایران نگذاشته بود. اهمیت او تا اکتبر ۱۹۷۷ که پسرش مصطفی ناگهان درگذشت، رو به کاهش بود. اندرسون می‌گوید که علل احتمالاً طبیعی بوده‌اند، اما ایرانیان ساواک را مقصر دانستند. مرگ مصطفی، آیت‌الله تبعیدی را به چشم عموم بازگرداند؛ خمینی آن را «مشیت پنهان الهی» نامید. می‌توان خمینی را به عنوان یک عامل هگلی سرنوشت دید که نیروهای تاریخی از طریق او عمل می‌کردند. اگر چنین باشد، او یک عامل آگاه نبود. خمینی غرایز تیزی داشت، اما درک او از سیاست با خیال‌پردازی‌های پارانوئیدی درباره یهودیان، بهائیان، فراماسون‌ها و «ابرقدرت‌های شیطانی» منحرف شده بود. مهدی بازرگان، رهبر لیبرال دیگر مخالفان، از «بی‌توجهی خمینی به مشکلات آشکار سیاست و حکومت» ابراز شگفتی کرد. بازرگان اظهار داشت که خمینی کمپین ضد شاه خود را «بدون هیچ برنامه‌ای» آغاز کرده بود. «من حتی نمی‌دانم که آیا او ذره‌ای تصور می‌کرد که در حال شروع یک انقلاب است یا خیر.» شورش در سراسر سال ۱۹۷۸ به اوج خود رسید و شاه را وادار کرد تا در ۸ سپتامبر در دوازده شهر حکومت نظامی برقرار کند. در آن روز، که اکنون به عنوان جمعه سیاه شناخته می‌شود، سربازان به جمعیت بزرگی شلیک کردند. در یک حمله، دویست یا سیصد نفر کشته شدند. شاید اگر اوضاع طور دیگری پیش می‌رفت، می‌شد از این اتفاق جلوگیری کرد - اگر سیاست کارتر در قبال ایران بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت، اگر شاه و باهوش‌ترین مشاورش هر دو از سرطان در حال مرگ نبودند، اگر مرگ پسرش، خمینی را به نماد مقاومت تبدیل نمی‌کرد، اگر صدام در ماه اوت خمینی را می‌کشت. اما تا پاییز، ایران از چنگ شاه در حال خارج شدن بود. او با خود فکر کرد: «پانزده سال هر چه برداشتم به طلا تبدیل شد. حالا هر وقت طلا برمی‌دارم، به گه تبدیل می‌شود.» شاه، که خسته به نظر می‌رسید، گفتگوهایی انجام داد که دنیای شما را تغییر می‌دهد. برای مصاحبه‌های عمیق و بحث‌های تأمل‌برانگیز در مورد سیاست، فرهنگ و هنر به سردبیر نیویورکر، دیوید رمنیک، بپیوندید. ایده بزرگ چیست؟ فضای کوچک پاداش‌های بزرگی دارد. تبلیغات برای کسب اطلاعات بیشتر، با نیکول وسترلیند تماس بگیرید nicole_westerlind2@condenast.com ©2020 کندال صداهای مهیج کنسرواتوار اوبرلین را تجربه کنید - از اجراهای زنده در طول سال لذت ببرید. اشتیاق به موسیقی. 1.800.548.9469 kao.kendal.org/oberlin-connection مسکن برابر OP POR TUNITY Y sullivan + associate و امتناع از پرسیدن سوال. تا نوامبر 1978، یازدهمین ماه قیام‌ها، کارتر شروع به برگزاری جلسات سطح بالا در مورد ایران نکرد. کارتر در مورد حقوق بشر مبارزه انتخاباتی کرده بود، که آن را «روح سیاست خارجی ما» توصیف می‌کرد. اکنون می‌دانیم که او نمی‌خواست ایران را در مورد حقوق تحت فشار قرار دهد، اما شاه، با پایبندی پیشگیرانه، محدودیت‌های سیاسی را به هر حال کاهش داد. مخالفان شاه، سخنرانی‌های کارتر را به عنوان اطمینان خاطری مبنی بر محافظت از خود تلقی می‌کردند. مهدی بازرگان، استاد مهندسی، به عنوان یک اصلاح‌طلب برجسته، توضیح داد: «تمام فشارهای انباشته شده منفجر شد.» در یک فصل قبل از انقلاب در سال ۱۹۷۷، لیبرال‌ها نامه‌هایی امضا می‌کردند و شعرخوانی‌هایی ترتیب می‌دادند که دولت را با عباراتی صریح‌تر مورد انتقاد قرار می‌داد. در اواخر سال ۱۹۷۷، هنگامی که مشخص شد کارتر موضوع حقوق بشر را پیگیری نخواهد کرد، شاه مسیر را تغییر داد و دوباره سرکوب کرد. با این حال، تزلزل قابل توجهی در مشروعیت او وجود داشت. کارتر بدون اینکه متوجه شود، ممکن بود به سنگی لگد بزند که ماه‌ها بعد، باعث ایجاد بهمن شود. شاه می‌توانست اوضاع را بهبود بخشد. اندرسون خاطرنشان می‌کند که اسدالله علم، نزدیکترین فرد مورد اعتمادش، درک عمیقی از نارضایتی‌های مردمی و لزوم رسیدگی به آنها داشت. اما علم در حال مرگ بر اثر سرطان بود و قبل از شروع ناآرامی‌ها استعفا داد. این باعث شد شاه برای مشاوره به همسرش فرح تکیه کند که دانش او از اوضاع گسترده نبود. در ماه مه ۱۹۷۸، مدت‌ها پس از اولین ناآرامی‌ها در قم، به نظر می‌رسید فرح حتی نام آیت‌اللهی را که از عراق شورش را برمی‌انگیزد، نشنیده است. طبق گزارش‌ها، او پرسید: «به خاطر خدا، این خمینی کیست؟» گرفتن مشاوره یک مشکل بود - پذیرفتن آن مشکل دیگر. تقریباً همه نمی‌دانند که شاه نیز سرطان داشت. (او در سال ۱۹۸۰ درگذشت.) این می‌تواند توضیح دهد که چرا او به طور مزمن غرق در آشفتگی به نظر می‌رسید و مطمئن نبود که آیا باید مخالفان را سرکوب کند یا به آنها اجازه دهد. دستورالعمل‌های بی‌هدف او بدترین حالت هر دو گزینه را با هم ترکیب می‌کرد: سربازان اغلب به تظاهرکنندگان اجازه راهپیمایی می‌دادند، اما گاهی اوقات جمعیت را به آتش می‌کشیدند و خشم تازه‌ای را ایجاد می‌کردند که باعث اعتراضات بیشتر می‌شد. ناظران اصرار داشتند که قاطعیت به خرج دهند. رونالد ریگان، فرماندار سابق کالیفرنیا، توصیه کرد: «اولین نفر جلویی را بکشید. بقیه خودشان سر جایشان خواهند نشست.» اندرو اسکات کوپر در روایتی فوق‌العاده غنی از فروپاشی رژیم پهلوی، با عنوان «سقوط بهشت» (۲۰۱۶)، تماس تلفنی صدام حسین، رئیس جمهور عراق، را که در اوت ۱۹۷۸ با شاه برقرار کرد، شرح می‌دهد. صدام گفته است: «این ملا، خمینی، برای شما، برای من و برای همه ما مشکل ایجاد می‌کند.» آیا کشتن او اشکالی ندارد؟ صدام در حالی که شاه با نخست وزیر و رئیس ساواک مشورت می‌کرد، پشت خط ماند، که آنها تصمیم را به او ارجاع دادند. شاه به صدام گفت که کناره‌گیری کند. سومین مدیر مدرسه اندرسون، خمینی، رهبری بعید بود. او یک محقق حقوق اسلامی در اواخر دهه هفتاد زندگی‌اش بود که تقریباً پانزده سال بود که پا به ایران نگذاشته بود. اهمیت او تا اکتبر ۱۹۷۷ که پسرش مصطفی ناگهان درگذشت، رو به کاهش بود. اندرسون می‌گوید که علل احتمالاً طبیعی بوده‌اند، اما ایرانیان ساواک را مقصر دانستند. مرگ مصطفی، آیت‌الله تبعیدی را به چشم عموم بازگرداند؛ خمینی آن را «مشیت پنهان الهی» نامید. می‌توان خمینی را به عنوان یک عامل هگلی سرنوشت دید که نیروهای تاریخی از طریق او عمل می‌کردند. اگر چنین باشد، او یک عامل آگاه نبود. خمینی غرایز تیزی داشت، اما درک او از سیاست با خیال‌پردازی‌های پارانوئیدی درباره یهودیان، بهائیان، فراماسون‌ها و «ابرقدرت‌های شیطانی» منحرف شده بود. مهدی بازرگان، رهبر لیبرال دیگر مخالفان، از «بی‌توجهی خمینی به مشکلات آشکار سیاست و حکومت» ابراز شگفتی کرد. بازرگان اظهار داشت که خمینی کمپین ضد شاه خود را «بدون هیچ برنامه‌ای» آغاز کرده بود. «من حتی نمی‌دانم که آیا او ذره‌ای تصور می‌کرد که در حال شروع یک انقلاب است یا خیر.» شورش در سراسر سال ۱۹۷۸ به اوج خود رسید و شاه را وادار کرد تا در ۸ سپتامبر در دوازده شهر حکومت نظامی برقرار کند. در آن روز، که اکنون به عنوان جمعه سیاه شناخته می‌شود، سربازان به روی یک تظاهرات بزرگ آتش گشودند و کشته شدند. دویست یا سیصد نفر. شاید اگر اوضاع طور دیگری پیش می‌رفت، می‌شد از این اتفاق جلوگیری کرد - اگر سیاست کارتر در مورد ایران بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت، اگر شاه و باهوش‌ترین مشاورش هر دو از سرطان در حال مرگ نبودند، اگر مرگ پسرش، خمینی را به یک نماد مقاومت تبدیل نمی‌کرد، اگر صدام در ماه اوت خمینی را می‌کشت. اما تا پاییز، ایران از چنگ شاه در حال خارج شدن بود. او با خود فکر کرد: «پانزده سال هر چه برداشتم به طلا تبدیل شد. حالا هر وقت طلا برمی‌دارم، به گه تبدیل می‌شود.» شاه که خسته به نظر می‌رسید، در ششم نوامبر سخنرانی گیج‌کننده‌ای در تلویزیون ایراد کرد. او گفت: «من نمی‌توانم انقلاب شما را تأیید نکنم. در این لحظات قیام علیه سلطه خارجی، استبداد و فساد، من در کنار شما ایستاده‌ام.» این یک تلاش ناشیانه برای جلب حمایت از قیام بود و به طرز رقت‌انگیزی شکست خورد. پس از آن، سفیر ایالات متحده در ایران سرانجام موضوع سقوط احتمالی شاه را در یک تلگراف طولانی با عنوان «فکر کردن به غیرقابل تصور» مطرح کرد. «شاه شاهان» داستانی پرجنب‌وجوش از دسیسه‌های دربار است. اندرسون با استفاده از منابع تقریباً انحصاری انگلیسی‌زبان به علاوه مصاحبه‌هایی (از جمله با شهبانو فرح که هنوز در قید حیات است)، اشتباهاتی را که ایران را زیر و رو کرد، بازسازی می‌کند. اما یک انقلاب، برخلاف کودتا، کار افراد به تنهایی نیست. به حمایت توده مردم نیاز دارد. و تا زمانی که پایان یافت، انقلاب ایران دو میلیون نفر را به خود جذب کرده بود، که نسبت بیشتری از جمعیت نسبت به هر انقلاب قرن بیستمی تا آن زمان بود. دیدن این همه ایرانی که قبلاً به کار خودشان مشغول بودند - بازرگانان، متخصصان، روحانیون، دانشجویان، زنان خانه‌دار - که با پلیس به شدت درگیر شدند، شوک‌آور بود. اقتصاددان تیمور کوران این تغییر را پیامد «جعل ترجیحات» توضیح می‌دهد. سال‌ها نظارت ساواک به ایرانیان آموخته بود که نارضایتی‌های خود را پنهان کنند. با این حال، وقتی یک تحریک کوچک - انتشار یک سرمقاله - اوضاع را به هم ریخت، نارضایتی‌ها فوران کرد. هرچه مردم بیشتر در معرض دیدگاه‌های هموطنان خود قرار می‌گرفتند، بیشتر دیدگاه‌های خود را به اشتراک می‌گذاشتند و این باعث ایجاد یک واکنش زنجیره‌ای از افشاگری می‌شد. در اینجا می‌توان خمینی را به عنوان یک کاتالیزور در نظر گرفت. تبعید او، به جای به حاشیه راندن او، به او بستری نادر برای صحبت صریح داد. تحریف ترجیحات توضیح می‌دهد که چگونه یک انقلاب می‌تواند هم اجتناب‌ناپذیر و هم غیرقابل پیش‌بینی باشد. فشارهای زیرزمینی، بدون توجه، افزایش می‌یابند تا زمانی که فوران کنند. اگر سرمقاله اطلاعات نبود، ضربه دیگری آن انرژی سیاسی ذخیره شده را آزاد می‌کرد. این واقعیت که انقلاب - حتی توسط خود انقلابیون - غیرمنتظره بود، به این معنی نیست که تصادفی بوده است. با این حال، مدل کوران از انقلاب به عنوان وحی فرض می‌کند که مردم ترجیحات پایداری برای آشکار کردن دارند. آیا اینطور است؟ کورزمن، جامعه‌شناس، خاطرنشان می‌کند که انقلاب‌ها اموری نگران‌کننده هستند. مردم نمی‌دانند چگونه عمل کنند، بنابراین از همسایگان خود الگو می‌گیرند یا به مخالفان خود واکنش نشان می‌دهند. با توجه به اینکه هر کس رفتار خود را بر اساس رفتار دیگران پیش‌بینی می‌کند، هنجارها به سرعت تغییر می‌کنند و اثرات بازخوردی پیچیده‌ای به وجود می‌آید. کورزمن معتقد است که شورشیان فقط از خواسته‌های آشکار یکدیگر شگفت‌زده نمی‌شوند؛ آنها از خواسته‌های خودشان شگفت‌زده می‌شوند. در کتاب «تنهاترین انقلاب» (۲۰۲۳)، جامعه‌شناس ایرانی، علی میرسپاسی، در دوران دانشجویی خود، روایت می‌کند که با نگرانی در کنار دوستش حمید ایستاده بود و جمعیتی شعاردهنده به او نزدیک می‌شد. حتی نزدیک بودن به یک اعتراض می‌توانست به معنای زندان باشد. او می‌نویسد: «من به حمید و بقیه گروهمان نگاه کردم، چشمانمان دیگران را برای یافتن پاسخی برای اینکه چه باید کرد، زیر نظر داشت: بدوید یا به صفوف بپیوندید.» حمید ناگهان فریاد زد: «همه زندانیان سیاسی را آزاد کنید!» و همه از او پیروی کردند. این اولین اعتراض میرسپاسی بود. او به یاد می‌آورد که در اواخر سال ۱۹۷۸، «جمعیت انقلابی به یک اراده یا روح واحد دست یافته بودند.» اراده جمعیت اهمیت داشت زیرا انقلاب هیچ سازمان فراگیری نداشت. شورش بیشتر از طریق نقاشی‌های دیواری، شعارها و آهنگ‌ها گسترش یافت تا از طریق دستورات از بالا به پایین. شایعات شدیدی در مورد مسموم کردن آب توسط بهائیان، ورود نیروهای اسرائیلی با لباس مبدل به کشور و تیراندازی شخصی شاه به معترضان از هلیکوپترش پخش شد. خمینی سعی کرد این پویایی‌های سیال غیرقابل پیش‌بینی را شکل دهد، اما دستورالعمل‌های او اغلب نادیده گرفته می‌شد. او کمتر یک فرمانده بود تا یک نماد، یک چه‌گوارای اسلامی. خمینی در مصاحبه‌ها به دنبال جایگزینی سلطنت با یک حکومت مذهبی تحت حکومت یک فقیه اسلامی بود. با این حال، او این هدف را در مصاحبه‌ها می‌دانست، زیرا تعداد نسبتاً کمی از شورشیان در ابتدا آن را به اشتراک گذاشتند. (حتی آیت‌الله‌های همفکر او نیز همگی خواهان حکومت دینی نبودند.) خیابان‌ها به همان اندازه که متعلق به روحانیون بودند، متعلق به دانشجویان، فمینیست‌ها، بازرگانان، لیبرال‌ها و کارگران صنعتی نیز بودند. در میان مخالفان، هیپی‌ها و یهودیان را می‌شد یافت. ابهام خمینی در رهبری او نقش اساسی داشت. بسیاری از کسانی که دیدگاه‌های صریح او را زننده می‌دانستند، با این وجود او را به عنوان یک چهره‌ی نمادین پذیرفتند. احتمالاً آنها تصور نمی‌کردند که یک متکلم مسن واقعاً دولت را تصرف کند. در هر صورت، انقلاب کمونیست‌ها و لیبرال‌ها را در حال پیروی از بنیادگرایان یافت. قاضی (و) گفت: «به هیچ وجه برای من - یک زن تحصیل‌کرده و متخصص - تناقضی در حمایت از اپوزیسیونی که مبارزه خود را علیه نارضایتی‌های واقعی زندگی زیر پوشش دین پنهان می‌کرد، وجود نداشت.»

بعدها، شیرین عبادی، مدافع دموکراسی برنده جایزه نوبل، به یاد آورد: «در نهایت، من با چه کسی وجه اشتراک بیشتری داشتم: اپوزیسیونی به رهبری ملاها که با لحنی آشنا برای ایرانیان عادی صحبت می‌کردند یا دربار طلایی شاه که مقاماتش در مهمانی‌های غرق در شامپاین گران‌قیمت فرانسوی با ستاره‌های آمریکایی خوش‌گذرانی می‌کردند؟» آیا این عناصر ناهماهنگ می‌توانستند با هم متحد شوند؟ در اواخر سال ۱۹۷۸، علی میرسپاسی از تمدید اعتصاب دانشگاه حمایت کرد. میرسپاسی اذعان کرد که خمینی با این مخالفت کرد، اما چه کسی خمینی را مسئول قرار داد؟ میرسپاسی با وجود نگرانی از اینکه «از کوره در رفته» و در مورد آیت‌الله «بیش از حد سخت‌گیر» بوده است، توانست نظر مخاطبان مشتاق خود را جلب کند. هنگام ترک مراسم، او بیست و یک ضربه چاقو خورد. اگر در اینجا احتمالی وجود داشت، بیشتر از اینکه به هوس رهبران مربوط باشد، به بی‌ثباتی جمعیت مربوط می‌شد. تا سال ۱۹۷۹، زمانی که آن جمعیت برای مرگ او فریاد می‌زدند، شاه آماده فرار شد. او به پیشخدمتش توصیه کرد: «زیاد بار و بندیل نبند. این فقط برای مدت کوتاهی است.» او نخست وزیر جدیدی منصوب کرد، او را مسئول امور کرد و در 16 ژانویه 1979 به مصر رفت. خمینی از تبعید بازگشت و یک دولت موقت «مبتنی بر شریعت» را اعلام کرد، هرچند مهدی بازرگان لیبرال به عنوان نخست وزیر. خمینی توضیح داد: «از طریق ولایتی که از شارع مقدس دارم، بدینوسیله بازرگان را حاکم اعلام می‌کنم. از آنجایی که من او را منصوب کرده‌ام، باید از او اطاعت شود.» اگر دولت اعلام شده خمینی از حمایت خدا برخوردار بود، دولت هنوز پابرجای ایران پنجمین ارتش بزرگ جهان را داشت. اما سرایت شورش به آنجا نیز در حال گسترش بود. فرار از خدمت آنقدر زیاد شد که افسران از ترس اینکه سربازان به معترضان بپیوندند، از فرستادن سربازان برای کنترل جمعیت خودداری می‌کردند. ارتش چند روزی جنگید، سپس ناگهان تسلیم شد. میلیون‌ها ایرانی، در کمال تعجب، باعث شده بودند که قدرتمندترین رژیم منطقه به سادگی از بین برود. یکی از معتمدان خمینی پرسید: «فکر می‌کنید واقعاً قصد انقلاب داشتیم؟» «ما هم مثل بقیه غافلگیر شده بودیم.» «به شاه وفادار ماندیم» شعار انقلاب بود، اما این چیزی در مورد آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد نمی‌گفت. دولت پس از شاه ملغمه‌ای از کراوات و عمامه بود، در حالی که بازرگان، نخست‌وزیر و خمینی جایی بالای سرشان معلق بودند. بازرگان شکایت کرد: «شما اغلب حتی نمی‌دانید چه کسی ترافیک را هدایت می‌کند.» خمینی از این عدم قطعیت سوءاستفاده کرد. بازرگان احساس کرد که او مانند «بولدوزری که سنگ‌ها، ریشه‌ها و سنگ‌های سر راهش را خرد می‌کند» حرکت می‌کرد. یک سازمان نظامی که توسط خمینی ایجاد شده بود، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و «کمیته‌های» تحت کنترل روحانیون در خیابان‌ها گشت می‌زدند، دستگیری‌ها را انجام می‌دادند، اموال را مصادره می‌کردند و دشمنان مظنون انقلاب را اعدام می‌کردند. در این فضای تب‌آلود، خمینی به سرعتی دست یافت که رفقای غیرروحانی‌اش پیش‌بینی نکرده بودند و نمی‌توانستند با آن برابری کنند. در اکتبر ۱۹۷۹، جیمی کارتر با اکراه به شاه بیمار اجازه داد تا برای مراقبت‌های پزشکی وارد ایالات متحده شود. یک هفته بعد، از بازرگان در حال دست دادن با مشاور امنیت ملی کارتر در رویدادی که هر دو در الجزایر شرکت داشتند، عکسی منتشر شد. این رویدادها برای برخی، محور امپریالیسم شاه-کارتر-بازرگان را تداعی می‌کرد. شبه‌نظامیان به سفارت ایالات متحده در تهران حمله کردند و گروگان گرفتند. خمینی در ابتدا مخالفت کرد و به ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه ایران، دستور داد که «برو و آنها را بیرون بینداز». اما - در یکی دیگر از احتمالات مهم اندرسون - یزدی به جای ابلاغ این دستور به تهران، خودش به آنجا سفر کرد. زمانی که او رسید، خمینی نظرش را عوض کرده بود و علناً گروگان‌گیرها را در آغوش گرفت. بازرگان که قادر به کنترل اوضاع نبود، استعفا داد. جمعیت شعار جدیدی سر دادند: «مرگ بر بازرگان». و مرگ بر ایران لیبرال. قانون اساسی جدید، کشور را تحت رهبری عالی یک فقیه اسلامی قرار داد و ماده ۱۰۷ تصریح کرد که این شخص خمینی است. زنان از مناصب قدرت برکنار و مجبور به پوشیدن حجاب شدند. دانشگاه‌ها برای سال‌ها تعطیل شدند. خمینی در دیدار با کارمندان رادیو دولتی، اصرار داشت که «هیچ تفاوتی بین موسیقی و تریاک» وجود ندارد و خواستار «حذف کامل موسیقی» شد - مخالفت او باعث شد که بیشتر موسیقی به صورت زیرزمینی رواج پیدا کند. خمینی که کاملاً اوضاع را در دست داشت، به متحدان سابق خود، به ویژه چپ‌ها، حمله کرد. او اظهار داشت که آنها «چپ واقعی» نیستند، بلکه چپ «مصنوعی» هستند که توسط واشنگتن «برای خرابکاری و نابودی ما» ایجاد شده است. در یک موج اعدام، در سال ۱۹۸۸، دولت خمینی هزاران زندانی سیاسی را اعدام کرد - دیده‌بان حقوق بشر گزارش می‌دهد که این تعداد «بین ۲۸۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر» بوده است، که به نظر می‌رسد بسیار بیشتر از تعداد زندانیان سیاسی است که در تقریباً چهل سالی که شاه بر تخت سلطنت بود، کشته شدند. زندان‌ها و شکنجه‌گاه‌ها پر از کمونیست‌ها، لیبرال‌ها، فمینیست‌ها، همجنس‌گرایان، بهائیان و سلطنت‌طلبان بود. می‌توان تصور کرد که چنین ظلم‌هایی جمهوری اسلامی را بی‌ثبات می‌کند. اما آنها این کار را نکرده‌اند. از سال ۱۹۷۹، ایران به طور مداوم توسط تنها دو مرد اداره شده است: روح‌الله خمینی و پس از مرگ او در سال ۱۹۸۹، شاگرد سابقش علی خامنه‌ای. امروزه، خامنه‌ای در میان قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین روسای دولت جهان قرار دارد. او در تمام دوران تیلور سویفت، در واقع در تمام طول زندگی‌اش، رهبر معظم انقلاب بوده است. صحبت‌هایی بود مبنی بر اینکه حملات اخیر اسرائیل و ایالات متحده ممکن است به حکومت سی و شش ساله خامنه‌ای پایان دهد. پسر شاه، ولیعهد رضا پهلوی، با اشتیاق پیشنهاد داد: «اکنون تنها یک قیام سراسری برای پایان دادن به این کابوس لازم است.» او باید بداند. اما تهران قبلاً با جنگ روبرو شده است، بدون اینکه سرنگون شود. درگیری هشت ساله با عراق در دهه هشتاد صدها هزار نفر را کشت، اما فقط موقعیت خمینی را تقویت کرد. همانطور که اسرائیل در غزه دیده است، متقاعد کردن مردم برای تغییر دولت خود با بمباران آنها دشوار است. به نظر می‌رسد بی‌ثباتی بزرگتر امروز در ایالات متحده است، نه ایران. هنجارها در اینجا به شدت در حال تغییر هستند و هرج و مرج بر یک چهره واحد، ناپلئون ما روی ماشین گلف، متمرکز شده است. سوالات معمول مطرح می‌شود: آیا دونالد ترامپ یک تصادف است یا یک امر اجتناب‌ناپذیر؟ یک اشتباه نامنظم یا روح رنگ‌پریده‌ی تاریخ؟ شاید در نهایت مهم نباشد. همانطور که کتاب اندرسون نشان می‌دهد، رویدادی که نامحتمل است، همچنان می‌تواند برگشت‌ناپذیر باشد. یک تغییر مسیر داده می‌شود، قطار با سرعت به ریل دیگری می‌رود و برای مدت بسیار طولانی در همان مسیر حرکت می‌کند. 